Z KRONIK SZKOLNYCH – Lata 40-te XX wieku

  

W dniu 4. IX. 1945 roku otrzymał nominację na nauczyciela kierującego Szkoły Podstawowej w Bierkowie (Brzeziny) ob. Lankiewicz Władysław.
Na mocy nominacji objęcie oficjalne szkoły nastąpiło w dniu 5. IX. 1945 roku. Budynek szkoły i inne budynki przekazał ob. wójt  gm. Bruskowo W., Nowiński Paweł kierownikowi szkoły, ob. Lankiewiczowi Władysławowi. Przekazanie majątku szkoły odbyło się bez żadnych protokołów i bez dokładnego przekazywania inwentarza, którego nikt nie był w stanie uchwycić. Dopiero po objęciu szkoły przez nauczyciela majątek szkoły został zabezpieczony i zinwentaryzowany. Budynki szkolne były zniszczone ( brak szyb, ściany odrapane, przewody elektryczne porwane, mieszkania nauczycielskie zniszczone, meble wyszabrowane.) Nie pozostało żadnych pomocy naukowych po Niemcach, a z umeblowania klas odszukano część ławek zwalonych w szopie, dwa stoliki nauczycielskie i 4 szafy.
W doprowadzeniu szkoły do stanu używalności przyczynił się ogromnie sołtys gromady ob. Gruszewski Jan, który potrafił zebrać odpowiednie fundusze od mieszkańców gromady i przeprowadzono następujące prace:

1. Naprawiono i odnowiono obie izby lekcyjne, korytarz i mieszkania nauczycielskie.
2. Wprawiono brakujące szyby, ażeby zabezpieczyć pomieszczenia przed zimnem, deszczem i śniegiem.
3. Naprawiono instalację elektryczną.
4. Zachowane meble zostały naprawione.
5. Wykonano brakujące meble jak tablice, kosze na śmieci oraz doprowadzono do należytego stanu ustępy.

Ogrodzenie szkoły, którego nie zastano po Niemcach, już nie dało się wykonać własnymi siłami i w tak krótkim czasie.

Po kilku wiekach panowania Niemców na tych ziemiach i szkoły niemieckiej w dniu 22 września 1945 r. nastąpiło uroczyste otwarcie szkoły polskiej w Bierkowie. Uroczystość ta była połączona z poświęceniem miejscowego kościoła przez księdza Zieję ze Słupska. Na uroczystości byli obecni wszyscy osiedleńcy z Bierkowa i sąsiednich miejscowości.
Pierwszymi uczniami tutejszej szkoły byli:

I klasa : 
Diakowski Jan, Gurda Romuald, Kopyto Jan, Michalik Tadeusz, Owczarek Tadeusz.
II klasa:
Lubtak Edward.
III klasa:
Diakowski Zbigniew, Michalik Marian.
IV klasa:
Gurda Ewa, Lemkówna Barbara, Michalak Marian, Majbroda Mikołaj, Majbroda Bogdan.

Razem  stan uczniów w szkole w dniu 22. IX. 1945 r. wynosił 13 uczniów. Nauczanie w pierwszych tygodniach sprawiało dużo trudności ze względu na brak podręczników, pomocy naukowych, materiałów piśmiennych oraz różny poziom uczniów jako skutek ubiegłej wojny.

W dniu 4. X. 1945 r. został zorganizowany przy tutejszej szkole Komitet Rodzicielski, który wobec tak wielkich potrzeb miał nieść pomoc szkole. Na tym zebraniu uchwalono opodatkowanie się rodziców w wysokości 10 zł. od dziecka. Skład pierwszego Komitetu Rodzicielskiego był następujący:

Ob. Dąbrowa Michał – prezes
Ob. Sobiesiak Stanisław – z-pca prezesa
Ob. Szczółko Włodzimierz – skarbnik
Ob. Najbroda Józef – sekretarz
Ob. Lubtak Jan i Chrzanowski – członkowie.

Pierwsze okresowe zebranie rodzicielski odbyło się w dniu 2.XII.1945 roku. Na tym zebraniu omówiono wiele spraw związanych z wychowaniem dzieci w domu i szkole oraz omówiono wymagania szkoły pod względem higieny osobistej dzieci. Na zakończenie podano rodzicom postępy dzieci w nauce.

W grudniu 1945 roku na terenie gromady Bierkowo powstała organizacja młodzieży wiejskiej „Wici”. Prezesem tej organizacji został ob. Dzięgielewski Lucjan. Organizacja była bardzo żywotna i wyróżniała się tym na terenie powiatu. W dniu 24 lutego 1946 roku odbyła się uroczystość otwarcia sceny teatru amatorskiego „Wici”, połączona z poświęceniem krzyża. Na część pierwszą złożyło się zagajenie kierownika szkoły, deklamacja wiersza „Nie wydrzecie” Laskowskiego i odśpiewanie „Roty” Konopnickiej. W drugiej części odegrano dwie jednoaktówki „Gramatyka” i „Postanowienie” w reżyserii kier. szkoły ob. Lankiewicza Wł. oraz w wykonaniu członków „Wici”. Przedstawienie było udane, a deklamacja wiersza „Nie wydrzecie” wykonana przez uczennicę Kużmę Teresę wywołała głębokie wrażenie wśród zebranych.

Stan dzieci w szkole szybko powiększał się, gdy w dniu 22 września 1945 roku stan wynosił 13 dzieci, to:

31.X.1945 r. stan dzieci wynosił 22 dzieci
30.XI.1945 r. stan dzieci wynosił 43 dzieci
31.XII.1945 r. stan dzieci wynosił 46 dzieci
31.I.1946 r. stan dzieci wynosił 52 dzieci
31.III.1946 r. sttan dzieci wynosił 58 dzieci
28.VI.1946 stan dzieci wynosił 55dzieci.

Zakończenie pierwszego roku szkolnego na Ziemiach Odzyskanych odbyło się 28 czerwca 1946 roku. Po nabożeństwie dzieci wraz z rodzicami zebrały się w szkole, gdzie odbyło się uroczyste zakończenie roku szkolnego 1945/46, pierwszego roku szkoły polskiej po przerwie wielowiekowej. Na zakończenie złożyło się przemówienie kier. szkoły, deklamacje, śpiewy i tańce dzieci, a potem nastąpiło rozdanie świadectw.

Równocześnie z rozwojem szkoły zaczęła tworzyć się biblioteka szkolna. W dniu zakończenia pierwszego roku szkolnego biblioteka szkolna liczyła 35 tomów. Część książek uzyskano z przydziału Inspektoratu szkolnego w Słupsku, a część z zakupu przez Komitet Rodzicielski przy tutejszej szkole.

15 maja 1946 r. powstała na terenie tutejszej szkoły drużyna harcerska, licząca 18 harcerzy. Organizatorem drużyny harcerskiej i jej drużynowym był uczeń gimnazjum w Słupsku Sobiesiak Stanisław. Drużyna szybko rozwija się i obejmuje poza Brzezinami (Bierkowem) rejon Brzostkowa (Bruskowo W.). Drużyna zakupuje duży namiot (na 16 osób) za 1200 zł.. Połowę pieniędzy uzyskano ze składek harcerzy, a połowę dał Komitet Rodzicielski przy Szkole Podstawowej w Bierkowie. W czasie ferii letnich kilku harcerzy brało udział w obozach harcerskich, a drużynowy Sobiesiak Stanisław ukończył kurs drużynowych harcerstwa.

Początek roku szkolnego 1946/47 rozpoczął się pod znakiem większego napływu dzieci w porównaniu z rokiem poprzednim. Już we wrześniu stan dzieci w szkole wynosił 74, a w listopadzie 80 dzieci.

Na skutek tak dużej liczby dzieci Inspektorat Szkolny w Słupsku przydzielił z dniem 1 listopada 1946 roku nauczycielkę Czerską Łucję do pracy w tutejszej szkole.

W czasie regulacji gruntów na terenie wsi Bierkowa przydzielono szkole tutejszej 4,43 ha ornej ziemi, w odległości przeszło 1km od szkoły. Wszelkie interwencje o przydział gruntu szkolnego bliżej szkoły spełzły na niczym.

Również w czasie regulacji gruntów szkoła otrzymała małe boisko do ćwiczeń obok szkoły. Szkoła niemiecka boiska nie posiadała. Przydział terenu na boisko uważano za sukces szkoły, gdyż ani władze, ani sąsiedzi szkoły niechętnie na to się godzili.

W dniu 5.I.1947 r. zostały odegrane przez dzieci tutejszej szkoły jasełka „Pójdźmy wszyscy do stajenki”. śpiew i tańce bardzo starannie opracowała p. Czerska. Całość udała się bardzo dobrze. Pomimo dużego mrozu widzów było ponad 150. Dochód w całości przeznaczono na powiększenie biblioteki.

Ferie zimowe trwały w tym roku od 23 grudnia 46 r. do 12 stycznia 1947 r., a ze względu na silne mrozy odwołano lekcje jeszcze na 2 dni t.j. do m14 stycznia 47 r.. Po feriach zimowych nie wróciła już do pracy w tutejszej szkole nauczycielka Czerska Łucja. Powodu samowolnego opuszczenia stanowiska nauczycielki ustalić był bardzo trudne, gdyż więcej na terenie powiatu słupskiego nie pokazała się. Wobec powyższego faktu pozostał w szkole już do końca roku szkolnego jeden nauczyciel w osobie Lankiewicza Władysława.

Stan dzieci w tutejszej szkole na zakończenie roku szkolnego 1946/47 wynosił 83. Były realizowane cztery klasy.

Na zarządzenie władz szkolnych odbyły się w dniu 25.VI.1947 r. lekcje przeglądowe we wszystkich klasach z udziałem rodziców oraz przewodniczącego Gminnej Rady Narodowej w Bruskowie Wielkim ob. Żądły Józefa. Lekcje te związały bardziej rodziców i społeczeństwo ze szkołą, zapoznały z pracą nauczyciela oraz z trudnościami na jakie napotyka się nauczyciel.
W dniu 26.VI.1947 roku odbyła się uroczystość zakończenia roku szkolnego. Na program uroczystości złożyła się bogata część artystyczna, rozdanie świadectw, pożegnanie dzieci przez kierownika szkoły oraz przemówienie ob. Żądły Józefa  przewodniczącego Gminnej Rady Narodowej w Bruskowie. Uroczystość zakończyło wspólne przyjęcie urządzone przez rodziców w jednej z izb lekcyjnych.

Z początkiem roku szkolnego 1947/48 została przydzielona na stanowisk nauczycielki w tutejszej szkole ob. Fołdzińska Elżbieta. Ta jednak otrzymała półroczny urlop i na ten czas został przydzielony na nauczyciela ob. Korzon Mikołaj, który dał się poznać jako dobry nauczyciel.

W ramach Święta Oświaty w dniu 2 maja 1948 roku dzieci szkolne odegrały sztukę p.t. „Anioł polskiej ziemi” i „Przed sądem” Marii Konopnickiej, wykonały również kilka tańców narodowych. Dużo pracy i czasu w przygotowaniu tej uroczystości włożyła nauczycielka Fołdzińska Elżbieta. Widowisko było godne uwagi pod względem estetycznym i wychowawczym.

Dla uczczenia „Święta Ludowego” mieszkańcy tutejszej gromady na czele ze Stronnictwem Ludowym gromady zobowiązali się zniwelować boisko szkolne oraz postawić część płotu. Zobowiązanie zostało wykonane w dniu 15.V.48 r.. W tej pracy wyróżnił się Żądło Józef, który pracował z para swoich koni i narzędziami oraz Jurek Stanisław, jako sołtys gromady, dzięki któremu stanął płot w postaci siatki.

W dniu 23.VI.1948 r. Kierownictwo szkoły wraz z dziećmi i przy wydatnej pomocy Ochotniczej Straży Pożarnej w Bierkowie urządziło w pobliżu szkoły na stawie tradycyjne „Świętojanki”. Na program złożyło się: inscenizacja Wisły, tańce narodowe, pieśni okolicznościowe. Poszczególne części programu zostały odegrane na specjalnym podniesieniu zbudowanym nad wodą. Staw był oświetlony pochodniami skonstruowanymi z puszek od konserw. Oprócz powyższego puszczano wianki, palono ogniska, a nawet rzucono kilka petard. Prawie wszyscy mieszkańcy bawili się do północy, gdyż na zakończenie odbywały się tańce dla wszystkich. Ogromną pomocą przysłużył się w urządzaniu „Świętojanek” Komendant Straży Pożarnej w Bierkowie ob. Maleńczyk Kazimierz. Część artystyczną opracowała bardzo dobrze nauczycielka Fołdzińska Elżbieta. Ogólna organizacja była w rękach kierownika szkoły Lankiewicza Władysława.

Zakończenie roku szkolnego 1947/48 odbyło się w dniu 25 i 26 czerwca. Zawiązuje się coraz ściślejszy kontakt pomiędzy szkołą a rodzicami oraz partiami politycznymi i organizacjami społecznymi. Świadczy o tym liczny udział społeczeństwa w dniu 25 czerwca na lekcjach pokazowych oraz w dniu 26 czerwca na uroczystym zakończeniu roku szkolnego.

W dniu „Święta Morza” odbyła się wycieczka trzeciej i czwartej klasy do Ustki na wozach dostarczonych przez Komitet Rodzicielski. Dzieci uczestniczyły w najważniejszych punktach programu „Święta Morza” w Ustce, a potem odbyła się wycieczka po morzu na kutrze rybackim. Morze było dość wzburzone i wiele dzieci zachorowało, lecz pomimo wszystko dzieci były najbardziej zadowolone z wycieczki po morzu, która dostarczyła im dużo wrażeń.

Stan dzieci w dniu 26 czerwca 1948  r.

Razem – 78 dzieci
Promowanych w tym roku 62 dzieci, pozostało w tej samej klasie 16 dzieci.

W dniu 1.IX.48 r. na miejsce nauczycielki Fołtyńskiej Elżbiety, która odeszła do Wyższej Szkoły Pedagogicznej we Wrzeszczu, przyszła nauczycielka Staruszkiewicz Rozalia ze Szkoły Nr 4 w Słupsku. Po miesiącu przcy nauczycielka Staruszkiewicz została przeniesiona znowu do Słupska do Szkoły Nr 1. Powodem przeniesienia była zbyt duża odległość nauczycielki mieszkającej w Słupsku do szkoły w Bierkowie, dokąd codziennie dochodziła pieszo.

Na miejsce nauczycielki Staruszkiewicz Rozalii z dniem 1 października została przydzielona do tutejszej szkoły nauczycielka Trzeciak Eugenia, która w dniu 8 listopada została przeniesiona do szkoły w Bruskowie. W Bierkowie pozostał jeden nauczyciel na stan 73 dzieci.

W ostatnich dniach sierpnia 1948 r. odbyły się w tutejszej gromadzie tradycyjne dożynki. W tych dożynkach brały również aktywny udział dzieci szkolne, a organizatorem tej imprezy był kierownik szkoły Lankieiwcz Władysław. W barwnym przemarszu wzięli udział prawie wszyscy mieszkańcy wsi na czele z sołtysem wsi ob. Jurkiem Stanisławem. Po przemarszu odbyły się właściwe uroczystości obok Domu Ludowego odpowiednio udekorowanego. Przed domem zasiedli przedstawiciele władz miejscowych z wójtem gm. Bruskowo ob. Tarczyńskim, najstarsi gospodarze, przedstawiciele organizacji. Młodzież odśpiewała tradycyjne pieśni dożynkowe oraz aktualne przyśpiewki wręczając wieńce przedstawicielom i dary w postaci najładniejszych owoców. Po kilku inscenizacjach zakończono oficjalne uroczystości i w kolejności odbyła się zabawa taneczna oraz przyjęcie dla gości. Impreza była bardzo udana. Na wyróżnienie zasłużyła się ob. Gawłowska Władysława, która przygotowywała śpiewy z młodzieżą oraz była przodownicą, ob. Maleńczyk Kazimierz Komendant Ochotniczej Straży Ogniowej w Bierkowie.

Z dniem 13.XI.48 r. kierownik szkoły stał się członkiem Wyższego Kursu Nauczycielskiego w Słupsku. Zajęcia na kursie trwały w sobotę i w niedzielę. Warunki uczenia w szkole stały się b. ciężkie. Od 8 listopada był bowiem jeden tylko nauczyciel, prowadził pięć klas przy stanie 82 dzieci i musiał lekcje z soboty prowadzić w ciągu poprzednich dni.

W dniu 3.II.1949 r. została przydzielona na stanowisko nauczycielki w tutejszej szkole ob. Małkowska Zofia. Warunki pracy w szkole polepszyły się. W soboty szkoła była czynna – lekcje odbywały się dla klas I, II i III.

Z początkiem roku szkolnego 1949/50 została  nauczycielką na miejsce ob. Małkowskiej Zofii ob. Obtułowicz Eugenia, która pracowała w tej szkole do 15.II.1950 roku.

Udostępnienie na licencji:
CC BY-NC-ND 3.0 PL